20081231 Nederlands Dagblad
| Deze tekst of dit mediabestand is op deze website geplaatst met een beroep op het citaatrecht, en heeft tot doel de geschiedenis van de Wikimedia projecten vast te leggen. Zie ook het mediabeleid.
This image or other media file refers to the quotation law (citaatrecht) in The Netherlands and Belgium. This is not the same as fair use, but probably it can be placed under this license in the United States and other countries with a fair use policy. |
Bron: http://www.nd.nl/artikelen/2008/december/30/christelijke-encyclopedie-in-uitverkoop
Christelijke Encyclopedie in uitverkoop
Geplaatst: 30 december 2008 20:07, laatste wijziging: 31 december 2008 07:13
door onze redacteur Rien van den Berg
KAMPEN - Uitgeverij Kok verpatst de Christelijke Encyclopedie vanaf februari voor 99 euro. De uitgever wil niet hardop zeggen dat het boek, dat nog maar drie jaar geleden verscheen, geflopt is.
Maar de kans dat er ooit een nieuwe papieren versie op de markt komt, is bijzonder klein. „Kok heeft gegokt, en misgegokt.”
Drie jaar na de feestelijke presentatie ruimt uitgeverij Kok de Christelijke Encyclopedie op voor 99 euro. Van het boek, dat nu nog 299 euro kost, werden in 2005 ergens tussen de vier- en vijfduizend exemplaren gedrukt. Kok bood er veertienhonderd aan voor een stuntprijs. Insiders vinden dat het project geflopt is, maar daarvan wil commercieel directeur Tom Harkema van Kok niet weten. „Ik kan niet zeggen dat dit project niet geslaagd is, in commerciële zin. We hadden er hogere verwachtingen van, en die zijn niet uitgekomen.” Harkema zegt de precieze verkoopaantallen niet paraat te hebben.
Jan Riemer uit Groningen is een van de boekhandelaren die het boek vanaf februari voor de sterk gereduceerde prijs gaat verkopen. Volgens Riemer bedraagt het restant dat door Kok voor de actieprijs wordt aangeboden ongeveer 1400 exemplaren. Dat zou betekenen dat er van het standaardwerk ongeveer drieduizend exemplaren verkocht kunnen zijn, maar volgens hoofdredacteur prof. dr. George Harinck ligt het verkoopcijfer rond de tweeduizend exemplaren. „En die waren gelijk bij de verschijning al afgezet. Het boek heeft eigenlijk nooit wat gedaan.”
De Christelijke Encyclopedie is jarenlang een begrip geweest. De eerste editie verscheen in de jaren twintig, de tweede editie in de jaren vijftig. Harkema: „In de gereformeerde wereld waar ik uit kom, hadden mensen een Bijbel in huis, een psalmboek, een liedboek en de Christelijke Encyclopedie.”
Die tijd is wel voorbij, erkent Harkema. Maar hij kijkt niet met spijt op het uitgeefavontuur terug. De commercieel directeur wil de nieuwste editie niet mislukt noemen om het pure feit dat er minder verkocht zijn dan gehoopt. „Het is een prachtig standaardwerk.”
Er bestaat overigens al een digitale variant, meldt hoofdredacteur Harinck. Op www.protestant.nl is de encyclopedie digitaal na te slaan. Gratis. „We zijn nog in de opbouwfase. We krijgen vierhonderd bezoekers per dag, en het gros daarvan raadpleegt de lemma's uit de Christelijke Encyclopedie.”
Daarmee is het papieren boek niet overbodig geworden, roepen diverse betrokkenen om het hardst. Redacteur drs. Wim Berkelaar: „Het is en blijft een van de mooiste encyclopedieën die ik ken. Hij is helemaal gemaakt op leesbaarheid, hij nodigt uit. Je gaat er gewoon voor je plezier een avond in zitten bladeren, om verrast te worden door wat je tegenkomt. Dat doe ik, zelfs na drie jaar, nog steeds.”
Uitgever Harkema wijt de slechte verkoop van de Christelijke Encyclopedie aan het internet. „Typ een lemma in en je hebt tig resultaten. Het enige punt is: je weet niet hoe betrouwbaar de bron is.”
Maar ook dat argument gaat niet meer op, nu de lemma's uit de jongste Christelijke Encyclopedie op internet staan. Hoofdredacteur Harinck wijst bovendien op Engels onderzoek, dat uitwees dat internet-encyclopedie Wikipedia wat betreft betrouwbaarheid kan wedijveren met de prestigieuze Encyclopaedia Brittanica.
Boekhandelaar Riemer denkt dat het internettijdperk juist had moeten leiden tot een ander soort encyclopedie. Riemer: „Mensen gaan voor korte, snelle informatie naar het internet. In deze tijd pak je een encyclopedie juist als je wat uitgebreider, grondiger geïnformeerd wilt worden.” Riemer had, hij realiseert zich dat het opmerkelijk klinkt, meer brood gezien in een herziening, actualisering en uitbreiding van de tweede editie uit de jaren vijftig, die al zes delen telde. Harinck, lachend: „Dan is hij een héél bijzondere boekhandelaar!” Uitgever Harkema, iets diplomatieker: „Of we er dan meer van verkocht hadden, betwijfel ik sterk.”
Alle betrokkenen denken dat de uitverkoop van Christelijke Encyclopedie het einde van een tijdperk betekent. Volgens Riemer zal geen uitgever zich ooit nog aan een papieren encyclopedie wagen. „De tijd van de papieren encyclopedie is echt voorbij.” Redacteur Berkelaar merkt op dat ook de grote Winkler Prins in 2005 nog speelde met de gedachte opnieuw een papieren encyclopedie op de markt te brengen, maar daar vanaf heeft gezien. Sindsdien is er zelfs uit die hoek geen teken van leven meer gekomen.
Hoofdredacteur Harinck: „Zulke naslagwerken zullen echt niet meer op kunnen tegen het internet.” Merkwaardig genoeg houdt uitgerekend commercieel directeur Harkema nog een gaatje open. Maar of er ooit een dik papieren standaardwerk in zal slagen door dat gaatje te kruipen, moet worden betwijfeld. „Ik vraag me af of je ooit nog iets 'in folio' (in druk, RvdB) moet maken dat naar een zekere compleetheid streeft. Een meerdelige encyclopedie op de markt brengen... dat zal heel moeilijk worden.”
Er is geen reden daar al te dramatisch over te doen, vindt Harinck. „Dit tekent absoluut niet het einde van de christelijke traditie ofzo. Het is gewoon het einde van de functie van de papieren encyclopedie. Kok heeft gegokt, en misgegokt.” De jongste Christelijke Encyclopedie is daarmee allesbehalve mislukt, vindt Harinck. „Je ziet hem veel staan, er wordt in artikelen vaak naar verwezen. De Christelijke Encyclopedie bestaat en functioneert. Het is alleen nooit een publieksboek geworden.”